Meğer İnsanların Özgür İradesi Yokmuş! Bir Bilim İnsanının Çarpıcı Açıklamalarına İnanamayacaksınız

Stanford Üniversitesi'nden ünlü sinirbilimci Robert Sapolsky, insanların özgür iradeye sahip olmadığını iddia ediyor ve bu görüşünü bilimsel verilerle destekliyor. Sapolsky'nin yeni kitabı "Belirlenmiş: Özgür İrade Olmadan Yaşam Bilimi," bu konuyu ele alıyor ve tartışmalara neden oluyor. İşte detaylar...

Özgür irade inancının sorgulanması

İnsanların özgür iradesi konusu uzun bir süredir tartışma konusu olmuştur. Birçok insan, kararlarını özgürce verebildiğini ve bu kararların önceden belirlenmediğini düşünmektedir. Bu inanç, insan yaşamında önemli bir rol oynamaktadır. Özgür iradeye sahip olduğumuz inancı, sorumluluklarımızı ve ahlaki değerlerimizi şekillendirir. Aynı zamanda hukuki sistemlerde suçlu veya masum olarak kabul edilmemize de etki eder.

Ancak Sapolsky, bu inanca karşı çıkarak insanların eylemlerinin tamamen önceden belirlendiğini savunuyor. Ona göre, insanlar hangi eylemleri gerçekleştireceklerini seçme yetisine sahip değillerdir.

Sapolsky'nin özgür irade argümanı nedir?

Sapolsky, özgür iradenin var olabilmesi için bir organizmanın biyolojik düzeyde geçmişinden tamamen bağımsız olarak işlev görmesi gerektiğini savunuyor. Yani bir davranışı belirleyen nöronları tanımlayabilmeli ve bu davranışın diğer etmenlerden bağımsız olarak gerçekleşmesini sağlayabilmelidir. Ancak Sapolsky'ye göre, bu imkansızdır.

Özellikle sinir bilimine dayalı argümanlarıyla Sapolsky, özgür irade kavramını bilimsel olarak sorguluyor. Sinirsel aktivitenin karmaşıklığı ve çoklu etmenlerin etkisi altında gerçekleştiği düşünüldüğünde, bir insanın özgür iradesinin belirli bir davranışı kontrol etmeye yetmediğini savunuyor.

Tartışma ve tepkiler ne yönde ilerliyor?

Sapolsky'nin görüşleri, bilim dünyasında tartışmalıdır. Kimileri bu görüşü kabul ederken, kimileri de karşı çıkmaktadır. Özellikle özgür iradeye inanmayan kişilerin daha fazla kopya çekme eğiliminde olduğunu gösteren bir çalışma ve özgür iradeye inanmamanın insanların yardımseverlik düzeyini azalttığını ortaya koyan başka bir çalışma, bu tartışmaları daha da karmaşık hale getiriyor.

Filozof Saul Smilansky, özgür irade inancını kaybetmenin felakete yol açabileceğini savunuyor ve Sapolsky'nin görüşlerini tehlikeli olarak nitelendiriyor.

Sinir bilimci Peter U. Tse ise Sapolsky ile aynı fikirde değil ve sinirsel aktivitede önceden belirlenemeyecek kadar çok değişkenlik olduğunu savunuyor. Tse, insanların özgür iradeye sahip olduğunu düşünmemenin psikolojik acılara ve umutsuzluğa neden olabileceğini belirtiyor.

Özgür irade konusu, bilim dünyasında hala tartışmalı bir konudur. Sapolsky'nin görüşleri, insanların özgür iradesine dair geleneksel inançları sorgulamak için bilimsel bir bakış açısı sunmaktadır. Ancak bu görüşler, insanların ahlaki sorumluluklarını ve toplumsal ilişkilerini nasıl ele alacakları konusunda da yeni soruları gündeme getiriyor.

Sapolsky'nin özgür iradeye ilişkin görüşleri, daha fazla araştırma ve tartışma gerektiren karmaşık bir konuyu gündeme getiriyor. Bu tartışmaların sonucunda, insanların özgür iradeye sahip olup olmadığına dair daha net bir anlayış geliştirilebilir.

Kaynak: Arkeofili