Dünyada sadece Kaz Dağları'nda yetişen Kazdağı Göknarı (Abies equi-trojani) bölgenin en bilinen endemik türlerinden birisidir. Truva atının ve Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul çıkarmasını yaptığı gemilerin bu ağaçtan yapıldığı rivayet edilir
Kaz Dağları coğrafyasını tanımaya ve anlamaya devam ediyoruz. Bu haftaki konumuz bölgenin ev sahipliği yaptığı ve can verdiği bitkiler ve hayvanlar.
Kaz Dağları ender ve zengin biyoçeşitliliği ile uluslararası değerlendirme kriterlerine göre Önemli Bitki Alanı (ÖBA) ve Önemli Doğa Alanı (ÖDA) olarak kabul edilmiştir. Yörede sadece Kaz Dağları Milli Parkı sınırları içerisinde bugüne kadar Anadolu'ya özgü 49 türün yanı sıra 32'si endemik 101 familyaya ait 800'ü aşkın bitki türü kayıt altına alınmıştır.
Kaz Dağları'nın güneye bakan yamaçlarında Akdeniz ikliminin de etkisiyle yükseklerde 1.500 metre rakımla birlikte Karaçam (Pinus nigra), 800 metreye kadar olan bölgelerde Kızılçam (Pinus brutia) ve 200 metre rakımdan aşağıya inildikçe zeytin ağaçları (Olea europaea) ve makiler sıklıkla görülmeye başlanırken, kuzeye bakan kesimlerinde ise alt rakımlarda başta elma olmak üzere, kiraz, üzüm, şeftali, armut, dut, incir gibi hasatları yapılan meyve ağaçları ekilidir. Orta kesimlerde ise Kızılçamın yanı sıra Kestane (Castanea sativa), Ihlamur (Tilia platyhyllos) ve Gürgen (Carpinus betulus) ağaçlarıyla sıkça karşılaşılır.
ANADOLU’YA ÖZGÜ ENDEMİK AĞAÇLAR
Meşe (Quercus) ağaçları bölgede zengin çeşitlilik gösteren bir başka ağaç türüdür. Yaygın olarak görülen Macar Meşesi (Quercus frainetto) ve Sapsız Meşe (Quercus petreae) ile birlikte Saçlı Meşe, Tüylü Meşe, Anadolu Palamut Meşesi, Mazı Meşesi de çok kez rastlanılan türler arasında yer alır.
Karadeniz ikliminin tipik ağaçlarından Biga Yarımadası'nın eski zaman adıyla Mysia olarak anılan, günümüzdeki adıyla Kayın (Fagus orientalis) ağacı dağda 600-700 metre rakımdan sonra kendini göstermeye başlar. Akarsu boylarında sıklıkla Çınar (Platanus orientalis) ve Söğüt (Salix) ağaçları görülürken zirveye yakın bölgelerde nemli iklim tipiyle değişen bitki örtüsü kendini göknar ve karaçamla birlikte endemik bitkilere bırakır.
FATİH’İN GEMİLERİNE DE CAN VERMİŞ
Dünyada sadece Kaz Dağları'nda yetişen Kazdağı Göknarı (Abies equi-trojani) bölgenin en çok bilinen endemik türlerinden birisidir. Truva atının ve Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul çıkarmasını yaptığı gemilerin bu ağaçtan yapıldığı rivayet edilir. Daha çok 1.000 metre ve üzerindeki rakımlarda görülen Kazdağı Göknarı familyasındaki diğer göknarlara kıyasla daha hızlı büyür, ışığa bağımlılıkları fazla olmadığından gölgede yaşayabilirler.
Diğer endemik türlerden, çoğunlukla Temmuz-Ağustos aylarında çiçeklerini açan Taş Kekiği (Thymus pulvinatus), Gıvışganotu (Silene compacta), Yüksükotu (Digitalis trojana), Sarıkız Çayı (Sideritis trojana), Kazdağı Kantaronu (Hypericum kazdaghensis) 1.500 metre ve daha yüksek bölgelerde; Truva Kardeleni (Galanthus trojanus), Beyaz Tombak (Paeonia mascula ssp. bodurii), Dağ Lalesi (Anemone blanda), Boncuk Sümbül (Scilla bithynica) ve Ak Çiğdem (Crocus candidus) gibi bitkiler ise daha alt rakımlarda kendilerine yaşam alanı bulur. Bunların dışında endemik olmayan ama yörede rastlanabilecek bitkiler arasında kırmızı ve beyaz şakayık çiçekleri, dağ lalesi anemonlar, Kazdağı çiğdemi, çakşır otu, sumak, karabaş otu, ak safran ve on bir farklı kekik çeşidini sayabiliriz.
MANTARLARIYLA DA ÜNLÜ
Mantarlarda ise Şemsiye Mantarı (Macrolepiota procera), Melki Mantarı (Lactarius salmonicolor), Kuzu Göbeği (Morchella esculanta), Kayın Mantarı (Pleurotus cornucopiae), Cincili Göbelek (Lepista nuda), Sinek Mantarı (Amanita muscaria), Kar Çanı Mantarı (Hygrophorus chrysodon), Sarıkız Mantarı (Cantharelluscibarius), Trompet Mantarı (Craterelluscornucopioides), Ayı Mantarı (Boletusedulis), Geyik Mantarı (Hydnumrepandum), Karakulak Mantarı (Tricholometerrum), Yumurta Mantarı (Amenitacaesarea) ve Kav Mantarı (Fomes fomentarius) bölgede görülebilen mantarlardandır.
YÜZLERCE CANLIYA EV SAHİPLİĞİ YAPIYOR
Yörede şu ana kadar 18 memeli, 100'e yakın sürüngen, 21 amfibi, 10 tatlı su balığı ve 150 farklı kuş türü tespit edildi. Memeliler arasında Boz Ayı (Ursus arctos), Yaban Domuzu (Sus scrofa), Çakal (Canis aureus), Tilki (Vulpes vulpes), Porsuk (Meles meles), Ağaç ve Kaya Sansarı (Martes foina), kurt, çakal, su samuru, sincap, kirpi, yaban kedisi, yaban tavşanı ve yılkı atlarını sayabiliriz. İlyada destanına göre zamanında aslan, pars ve birkaç farklı tür geyiğin yanı sıra, Antandros mozaiklerinde izine rastlanan Anadolu Leoparı ile birlikte Kaz Dağları'nda 15 yıl öncesine kadar görüldüğü söylenen sırtlan ve vaşaklar da günümüzde görülmüyor. Bölgede yaşayan ayı, kurt ve karacaların ise nesilleri tükenme tehlikesiyle karşı karşıya.
150’YE YAKIN KUŞ TÜRÜ VAR
Kuşların Türkiye'de ikincil tercih ettiği göç yollarından birinin üzerinde bulunan Kaz Dağları’nda günümüze kadar 150 kuş türü tespit edilebildi. Bunların arasında Saka (Carduelis carduelis), Florya (Carduelis chloris), Kızılgerdan (Erithacus rubecula), Büyük Baştankara (Parus major), Dağ Kuyruksallayanı (Motacilla cinerea), Alaca Ağaçkakan (Dendrocopos syriacus), Anadolu sıvacısı (Sitta krueperi), Kuzgun (Corvus Corax), Kızıl Şahin (Buteo rufinus), Kerkenez (Falco tinnunculus), Tahtalı Güvercini (Columba palumbus), İbibik (Upupa epops) ve Kara Tavuk (Turdus merula), Keklik, Çulluk ve Bıldırcın'ı sayabiliriz. Yırtıcı kuşlardan ise Kaya Kartalı (Aquila chrysaetos), Gökdoğan (Falco peregrinus) ile atmaca ve şahinler, büyük bir kısmı dağların doğusundaki İnönü Mağaraları'nda yaşayan ve dünya üzerinde gelecek nesilleri tehlike altında olan Nalburunlu yarasa (Rhinolophus mehelyi), Akdeniz Nalburunlu Yarasa (Rhinolophus euryale), Uzun Ayaklı Yarasa (Myotis capaccinii) ve Kirpikli Yarasa (Myotis emarginatus) bölgede yaşamını sürdüren diğer türler.
RENGARENK KANATLI YUSUFÇUKLAR
Dağların can verdiği dereler sıklıkla görülen Alabalık (Salmo trutta) ve Sazan (Cyprinus Carpio) balıklarının yanı sıra aynı zamanda dünyada nesli tehlike altında olan bir iç su balığı türü, Ege Kazıyıcı (Capoeta bergamae) için de önemli bir yaşam alanıdır.
Bölgede gözlemlenebilen kelebek türleri arasında ise Sevbeni (Satyrium abdominalis), Benekli İparhan (Melitaea didyma), Diken Kelebeği (Vanessa cardui), Küçük Beyaz Melek (Pieris rapae), Alaca (Nymphalidae) ve Su Güzeli (Lycaenide) gösterilebilir. Bir başka rengârenk kanatlı olan yusufçuklarla zaten herhangi bir dere kenarına gittiğinizde karşılaşmanız gayet olası.
Yorum yazarak Gazete Yenigün Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Gazete Yenigün hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Gazete Yenigün editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Gazete Yenigün değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Gazete Yenigün Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Gazete Yenigün hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Gazete Yenigün editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Gazete Yenigün değil haberi geçen ajanstır.
Yorumlar
(1)Süheyla Doğan - Elinlze sağlık:)
Yazılan yorumlardan Gazete Yenigün hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Sitemizin Topluluk Kurallarına uymayan yorumlar yayınlanmaz. Yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Gazete Yenigün editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Gazete Yenigün değil haberi geçen ajanstır.